Autyzm to przypadłość, która zaliczana jest do grupy symptomów zwanych wycofaniem, czyli unikaniem kontaktu ze światem zewnętrznym – z ludźmi i otoczeniem. Jest zaburzeniem o charakterze neurologicznym. Dotyczy mózgu i ma najczęściej podłoże genetyczne. Pierwsze objawy ujawniają się już na etapie okresu dziecięcego i trwają tak naprawdę do końca życia.
Autyzm jest zaburzeniem wielopłaszczyznowym, a jego dokładne przyczyny nie zostały do końca poznane. Zakłada się, że na jego rozwój wpływ ma wiele czynników. Należy podkreślić, że autyzm jest choroba psychiczną. Obecnie jest rozważany jako zaburzenie wieloczynnikowe, będące wynikiem interakcji pomiędzy genami i środowiskiem. Czterokrotnie częściej zaburzenie to pojawia się u chłopców niż u dziewczynek.
Za główne czynniki uważa, się:
- genetykę (określono dużą liczbę genów odpowiedzialną za autyzm)
- wiek ojca – od 40 roku życia wyłącznie, zwiększa się ryzyko wystąpienia autyzmu u dziecka,
- zaburzenia metaboliczne, przede wszystkim nietolerancja glutenu i kazeiny, zaleca się dietę pozbawioną tych substancji
- urazy okołoporodowe
- uszkodzenie centralnego układu nerwowego
- toksoplazmoza (wrodzona)
- dziecięce porażenie mózgowe,
- poważne infekcje i intensywne antybiotykoterapie w okresie niemowlęcym,
- alergie i osłabienia odporności immunologiczna
- obniżona zdolność do detoksykacji
Autyzm cechuje brak reakcji ze strony dziecka na polecenia. Brak zabawy z rówieśnikami, trudności z wyrażaniem emocji czy porozumiewaniem się zarówno za pomoc gestów jak i mowy. Często zachowanie autystycznego dziecka odbieramy jako dziwne. Zaburzenie to ma wiele odmian. Zdarza się, że dziecko się po prostu wolniej rozwija – co często mylone jest właśnie z autyzmem. Mimo, że istnieje wiele czynników zwiększających ryzyko autyzmu, nadal nie są znane konkretne przyczyny powstawania.
Przypadłość może mieć różne symptomy, ale opierają się one przede wszystkim na problemach z porozumiewaniem się z innymi ludźmi, trudnościach w wyrażaniu emocji, w stosowaniu gestów i budowaniu poprawnych komunikatorów.
Dziecko, które jest w dobrej kondycji psychicznej, to dziecko spokojne, pogodne, gotowe do współdziałania. Ponadto coraz więcej dzieci neurotypowych w wieku przedszkolnym i szkolnym także dotykają zaburzenia i inne trudności.
Wyróżnia się dwa główne rodzaje autyzmu: autyzm dziecięcy i atypowy. Autyzm dziecięcy, nazywany nazywany czasami zespołem Kannera lub autyzmem wczesnodziecięcym. Jest podstawową formą zaburzenia. Natomiast autyzm atypowy, z reguły występuje później, po 3 roku życia. Do tego czasu dziecko rozwija się prawidłowo.
Badania przeprowadzone u autystycznych pacjentów wykazały pewne nieprawidłowości w kilku rejonach mózgu. Oprócz tego inne badania sugerują, że osoby z autyzmem mają zły poziom serotoniny i innych neuroprzekaźników w mózgu. To wszystko może sugerować, że zakłócenia w rozwoju mózgu u płodu, na wczesnym etapie rozwoju oraz zaburzenia w genach, mogą wpływać na powstawanie autyzmu.
W przypadku, gdy rodzice maja już jedno dziecko autystyczne, ryzyko, że drugie również urodzi się z zaburzeniem wynosi blisko 20 proc. Dowodzą tego przełomowe badania naukowców z University of California w Davis. W przypadku, gdy rodzice posiadają dwójkę dzieci z autyzmem, ryzyko, że trzecie również będzie autystyczne, wynosi już aż 32 proc.
U 83 proc dzieci ujawniających zaburzenia ze spektrum autyzmu współwystępuje co najmniej jedno inne zaburzenie (np. lekowe, nastrojowe, psychotyczne, obsesyjno – kompulsywne, trudne zachowania – agresja, autoagresja, zaburzenia snu, ADHD, tiki oraz inne)
W typowych postaciach objawy autyzmu pojawiają się przed 3 rokiem życia. Pierwsze symptomy u dziecka obserwują zazwyczaj rodzice – w niektórych przypadkach już w wieku niemowlęcym. Czasami przedłuża się ten okres na wczesne dzieciństwo. Rozpoznanie autyzmu u dziecka nie jest proste, gdyż stopień nasilenia objawów, a także obraz chorobowy bywają bardzo różnorodne.
Opiekunów martwi to, że dziecko jest za bardzo grzeczne, spokojne, nie wzdryga się na hałas, nie skupia wzroku na wchodzących osobach, a gdy weźmie się je na ręce -sztywnieje. Oprócz tego dziecko godzinami wpatruje się w jeden punkt, np. tykający zegar, nie gaworzy oraz nie rozwija mowy. W niektóry przypadkach rozwój dziecka przebiega początkowo prawidłowo, a nietypowe zachowania pojawiają się niespodziewanie.
Dzieci z zaburzeniem ze spektrum autyzmu maja często bardzo wybiórczy i ograniczony zakres zainteresowań, z tego powodu bywają ekspertami w wąskich dziedzinach. Czasami wykazują niezwykłą pamięć, której jednak nie wykorzystują w życiu codziennym, w szkole, w kontaktach międzyludzkich. Dzieci autystyczne często odczuwają lęk i łatwo stają się agresywne, miewają zaburzony sen.
Nie ma jednoznacznych testów medycznych, które od zaraz dają nam odpowiedź na pytanie czy dziecko cierpi na autyzm. badanie krwi czy moczu nie są wstanie tego zdiagnozować. W rozpoznaniu autyzmu specjaliści przede wszystkim skupiają się na obserwacji zachowania dziecka i jego rozwoju.
Diagnostyka autyzmu polega na śledzeniu zachowań dziecka w różnych sytuacjach, na przykład w samotności, z terapeutą i podczas zabawy. W praktyce postawienie diagnozy to wieloetapowy proces mający na celu rozpoznanie zaburzeń oraz poziomu funkcjonowania na wielu płaszczyznach. Diagnoza stawiona jest przez zespół, w którego skład wchodzą psycholog, pedagog specjalny, psychiatry, a także pediatra i neurolog. Po przepracowaniu wywiadu z rodzicami, obserwacji dziecka oraz wykonaniu odpowiednich testów wydają diagnozę.
W rozpoznawaniu autyzmu ważne jest odróżnienie, czym mamy do czynienia z autyzmem, czy zwykłymi zaburzeniami (problemy ze słuchem czy wzrokiem) czy zaburzeniami którejś ze sfer rozwoju np. mowy. Są pewne choroby, które mogą przypominać autyzm, dlatego należy to wykluczyć za pomocą odpowiednich badań. Obserwacja dziecka i rozmowa z rodzicami/opiekunami to ważne elementy potrzebne do postawienia diagnozy. Zdolności edukacyjne badane są przez wielodyscyplinarny zespół.
Autyzm może mieć różne nasilenie u każdego. Dziecko wymaga stałej opieki. Leczenie polega na różnych formach psychoterapii – powinna ona dotyczyć całej rodziny. Im wcześniej wdrożymy proces terapeutycznym, tym większe szanse na poprawę funkcjonowania.
W leczeniu autyzmu głównie stosuje się terapie behawioralną, a także m.in muzykoterapię czy terapię logopedyczną. Ważna jest również pomoc opiekunów, rodziców dziecka, którzy powinni wspierać proces leczenia. Nie ma jednak konkretnego sposobu, aby mózg osoby chorej na autyzm nagle zaczął pracować w taki sposób, jak u większości ludzi. Coraz powszechniejsze jest edukowanie społeczeństwa w zakresie tolerancji dla odmienności i wyjątkowości osób inaczej funkcjonujących, w tym z autyzmem.
Dużą uwagę w przebiegu leczenia przykłada się również do odpowiedniej diety malucha. Ze względu na częste problemy ze strony układu pokarmowego u dzieci cierpiących na autyzm, z ich diety należy wyłączyć np. słodycze.
Każdy, kto zetknął się chociaż z kilkorgiem dzieci z ADW wie jak bardzo różny obraz funkcjonowania mogą one prezentować. Nasilenie poszczególnych objawów może być skrajnie silne lub też bardzo dyskretne i ledwo zauważalne (niestety znacznie rzadziej). Ponadto, im starsze dziecko, tym więcej można zaobserwować w jego zachowaniu zaburzeń wtórnych, będących konsekwencja autyzmu.
Wszystko to sprawia, że wychowywanie dziecka autystycznego jest niezwykle trudnym zadaniem dla rodziców. Często czyją się bezradni i pozostawieni sami sobie. To poczucie zagubienia i bezradności wynika również z faktu, że przeważnie rozwój ich dziecka przebiegał przez pewien czas prawidłowo. Niepokojące objawy były bagatelizowane przez otoczenie. Sytuację rodziców pogarsza też niespójność informacji, które otrzymują od lekarzy czy psychologów. Możliwość uzyskania szybkiej i profesjonalnej diagnozy, a następnie terapii, jest w naszym kraju bardzo ograniczona. Przedłużająca się niepewność i poczucie braku kompetencji, pogłębianie się zaburzeń u dziecka. To powoduje, że na autyzm zaczyna chorować cała rodzina – jej skutkiem dotykają wszystkich członków rodziny.
2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Autyzmu o którym mówi i pisze się coraz więcej. Świadomość autyzmu i jego występowania z roku na rok wzrasta. Nieustannie pojawiają się również nowe metody pracy z osobami dotkniętymi tym zaburzeniem.
Najnowsze komentarze