Wirusowe zapalenie wątroby (WZW) to zakażenia wywołujące choroby wątroby o ostrym przebiegu. WZW to prawdziwy cichy zabójca, bo aż 1/3 ludzkości choruje na WZW, a objawy choroby nie dają o sobie znać przez długi czas. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wirusowe zapalenie wątroby jest jednym z największych zagrożeń epidemiologicznych XXI wieku.
Wirusowe zapalenie wątroby jest chorobą zakaźną wywołana przez wirusy hepatotropowe, które prowadzą do zmian w wątrobie. Choroba wywołuje szereg problemów ze zdrowiem, a nawet może być śmiertelna. Jej objawy różnią się w zależności od rodzaju wirusa, który zaatakował organizm. W naszym kraju najczęściej są spotykane zakażenia typu HAV (WZW A), HBV (WZW B) I HCV (WZW C). Poza tym istnieją jeszcze szczepy wirusów typu D,E i G.
Najgroźniejsze jest wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz C. To najczęstsza przyczyna marskości wątroby, raka oraz zgonów spowodowanych tą chorobą. Według WHO na całym świecie na WZW typu B choruje ok. 250 mln osób, natomiast na wirusowe zapalenie wątroby typu C ok. 170 mln.
Choroba ta ma różne źródła i w zależności od tego wyróżniamy 6 rodzajów WZW:
Wirusowe zapalenie wątroby typu A: nazywana jest tzw. chorobą brudnych rąk lub żółtaczką pokarmową. Źródłem wirusa mogą być m. in. zanieczyszczone pokarmy i woda, czy też właśnie dłonie. To najczęstszy rodzaj WZW. Zakazić można się poprzez kontakty w rodzinie, pracy lub szkole oraz w tkacie wyjazdu do krajów o zwiększonym ryzyku zachorowania (kraje Basenu Morza Śródziemnego, Europa Wschodnia, Afryka). Pojawia się najczęściej u dzieci i młodzieży. Wirus wydalany jest głównie z kałem, stąd zakaźna może być wszelka forma kontaktu z ludzkimi fekaliami. WZW A nie daje postaci przewlekłej i nie wywołuje raka wątrobowokomórkowego (HCC).
Objawy: w początkowym stadium zakażenia chory może uskarżać się na ogólne osłabienie. Ból stawów, mięśni i głowy, utratę apetytu, stan podgorączkowy oraz nudności. Następnie choroba przybiera ostry przebieg. Objawia się zażółceniem oczu oraz skóry, ciemniejszą barwę moczu oraz bólem w prawym boku pod żebrem. Choroba trwa średnio 6 tygodni i rzadko przekracza 3 miesiące.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B: nazywana jest także mianem żółtaczki wszczepiennej. Do zakażenia dochodzi podczas uszkodzenia skóry i kontaktu ze skażoną krwią (sprzęt medyczny, kosmetyczny lub fryzjerski) oraz podczas zabiegu akupunktury oraz piercingu. WZW B roznosi się również w trakcie kontaktów seksualnych lub przez matkę na dziecko w trakcie ciąży. Co ważne, wirus WZW B przenosi się wyłącznie z człowieka na człowieka.
Objawy: objawy są podobne do zakażenia WZW typu A, ale nasilają się wolniej. Finalnie dochodzi do żółtaczki, odbarwienia stolca oraz powiększenia wątroby i śledziony. Choroba ostra trwa od 2 do 6 miesięcy. U około 10% chorych zakażenie przeradza się w chorobę przewlekła, która prowadzi do raka pierwotnego wątroby. Wirus HBV może też doprowadzić do marskości wątroby.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C: jest szczególnie niebezpieczne dla naszego organizmu ze względu na fakt, że zazwyczaj wykrywane jest przypadkowo. Choroba ta przenosi się poprzez dożylne zażywanie narkotyków, transfuzję krwi, a także styczności ze sprzętem medycznym i rzeczami codziennego użytku (np. szczoteczka do zębów, golarka). Ponadto przyczyną WZW C mogą być kontakty seksualne z zakażoną osobą, jednak ryzyko zakażenia stanowi ok. 0,9 %.
Objawy: z reguły przebieg choroby jest łagodny, skąpo objawowy i przypomina WZW A. Bardzo rzadkim objawem jest zażółcenie skóry i białkówek oczu. Niestety u ok. 80 % osób zakażenie ma fazę przewlekłą, co prowadzi do marskości lub raka wątroby.
Wirusowe zapalenie wątroby typu D: powoduje wirus HDV. Źródła choroby są analogiczne jak w przypadku WZW typu B. Co ważne, do zakażenia może dojść jedynie u osób, które już mają WZW B.
Objawy: występują nasilone objawy WZW typu B.
Wirusowe zapalenie wątroby typu E: to rzadko spotyka w Polsce postać WZW, która powodowana jest przez wirusa HEV. Najczęściej występuje w krajach azjatyckich i w miejscach z niskim poziomem higieny. Do zakażenia może dojść głównie poprzez kontakt ze zwierzęciem lub produktami pochodzenia zwierzęcego, zanieczyszczone jedzenie lub transfuzję zakażonej krwi.
Objawy: analogicznie jak w przypadku WZW typu A – najpierw występuje faza zwiastunowa, a później żółtaczkowa. W ostatnim przebiegu może dojść do niewydolności wątroby. U kobiet w ostatnim trymestrze ciąży istnieje duże ryzyko wystąpienia piorunującego zapalenia wątroby.
Wirusowe zapalenie wątroby typu G: zakażenie występuje w trakcie ryzykownych kontaktów seksualnych, pobytu w szpitalu (transfuzja krwi) lub przechodzi z matki na dziecko w trakcie ciąży. Chorobę wywołuje wirus HGV.
Objawy: prawdopodobnie wirus typu G nie objawia się i nie prowadzi do żadnych chorób.
Leczenie wirusowego zapalenia wątroby
Najlepszym sposobem na to, aby uniknąć zakażenia, jest szczepienie się na WZW typu A lub B (na WZW C nie został jeszcze wynaleziona szczepionka). A także ostrożność w trakcie wizyt m.in. w salonach tatuażu i w kontaktach płciowych. Poza tym warto zadbać o zrównoważoną dietę, ograniczenie ilości spożywanego alkoholu, więcej ruchu oraz prawidłową masę ciała.
W przypadku podejrzenia zakażenia lub zauważenia objawów WZW, należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym, a następnie specjalistą chorób zakaźnych i hepatologiem, którzy przeprowadzą wywiad z pacjentem oraz badania.
Najnowsze komentarze