Zarówno starzenie się, jak i starość są zjawiskami biologicznymi i należą do kolejnych etapów ludzkiego życia. Starzenie się jest procesem ciągłym i nieodwracanym. Nawet jeżeli po ukończeniu 60 lat senior nie narzeka na kondycję i cieszy się dobrą formą, w jego ciele zachodzą pewne procesy, które trzeba brać pod uwagę.
Zmiany związane z procesem starzenia niosą za sobą różnorodne problemy zdrowotne, które wpływają na przyjmowanie pokarmów i mogą istotnie przyczynić się do niedoboru składników odżywczych. Należą do nich między innymi utrata zębów, mniejsze wydzielanie śliny, soku żołądkowego i enzymów czy zmniejszenie perystaltyki jelit (będącą m. im. przyczyną zaparć). Ponadto, osoby starsze często cierpią na liczne choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, choroby niedokrwienne serca, osteoporoza czy nowotwory. Istotne znaczenie mają więc, przyjmowane leki, które mogą modyfikować wchłanianie niektórych składników pokarmowych, wpływać na apetyt oraz zmieniać odczuwanie smaku.
Ryzyko wystąpienia niedoboru składników odżywczych związane jest z trudną sytuacją materialną wielu seniorów oraz problemami natury emocjonalnej, osamotnieniem i brakiem potrzebnej pomocy. Należy zaznaczyć, że wraz z wiekiem zachodzą także zmiany w procesach metabolicznych. Zmniejsza się podstawowa przemiana materii oraz zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Obserwuje się spadek masy kostnej i masy mięśni oraz związane z nim obniżenie siły mięśniowej.
Lekkostrawna dieta opiera się na zasadach zdrowego i prawidłowo zbilansowanego żywienia, którego celem jest wspomaganie funkcji trawiennych. Posiłki są niskokaloryczne i pełnią niejako funkcję leczniczą. Nie obciążają organizmu, zwłaszcza jeśli w tym okresie u wielu seniorów spada aktywność fizyczna. Lekka dieta zakłada również regularność posiłków zgodnie z zapotrzebowaniem kalorycznym osób powyżej 60 roku życia.
Wskazania dietetyczne dotyczące lekkostrawnej diety dotyczą każdej starszej osoby, jednak nie ma jednej, uniwersalnej diety. Wszystko jest uwarunkowane indywidualnie. Niezwykle ważne są konsultacje i badania, dzięki którym specjalista ceni stan zdrowia seniora i zweryfikuje poziom niedoborów określonych związków.
Eksperci Instytutu Żywności i Żywienia wyszli naprzeciw wyzwaniom, jakie niesie za sobą fakt, iż nasze społeczeństwo starzeje się i opublikowali zalecenia w diecie seniora w postaci kompendium: Piramidy zdrowego żywienia i aktywność fizyczna dla osób w wieku starszym wraz z komentarzami wyjaśniającymi poszczególne zalecenia.
Warzywa i owoce
Owoce i warzywa dostarczają wiele cennych składników oraz błonnika i w istotny sposób zmniejszają zachorowalność i umieralność na choroby układu sercowo-naczyniowego, nowotwory oraz cukrzycę typu II.
Warto zaznaczyć, że owoce, z uwagi na dużą zawartość cukrów prostych powinny być spożywane z umiarem. W przypadku trudności w realizacji zalecanych co najmniej 5 porcji warzyw i owoców dziennie, warto rozważyć zastąpienie 1-2 porcji sokami.
Najlepsze dla seniora będą warzywa i owoce duszone, pieczone lub gotowane warzywa oraz miękkie owoce bez skórek i pestek. Starajmy się unikać warzyw surowych, strączkowych i kapusty. Z owoców niewskazane są m.in. śliwki i gruszki.
Niewielkie objętości, spożywane regularnie co 2-3 godziny
W miarę starzenia się organizmu coraz większego znaczenia nabiera gęstość odżywcza przyjmowanych pokarmów. Posiłki powinny zawierać jak najwięcej składników odżywczych nawet przy zmniejszonej kaloryczności diety. Ważne jest, aby potrawy były świeżo przygotowane oraz aby przynajmniej jeden posiłek w ciągu dnia był podany na ciepło. Poszczególne produkty i potrawy powinny być dopasowane do możliwości gryzienia i połykania (rozdrabnianie pokarmów, stosowanie przecierów warzywnych i owoce, zagęszczanie płynów). Należy zwrócić uwagę czy senior dokładnie przeżuwa pokarm i czy nie spieszy się podczas posiłków. Między posiłkami należy pić dużo wody mineralnej lub innych płynów m.in. herbat. Należy ograniczyć spożywanie potraw smażonych, zamiast tego wskazane jest gotowanie, duszenie oraz pieczenie bez dodatku tłuszczu.
Minimum 2 l płynów pochodzących z wody i innych napojów
W wyniku zmniejszenia odczuwania pragnienia, do którego dochodzi wraz z wiekiem oraz z powodu różnych chorób, osoby starsze są szczególnie narażone na odwodnienie. W zaleceniach ijęto propozycję uwzględnienia w diecie seniora nie tylko wody mineralnej czy wspomnianych wcześniej soków, ale także herbaty i kawy, które uważane są za pomocne w zapobieganiu demencji. Powinno się zachęcać osoby starsze do przyjmowania płynów, nawet gdy nie odczuwają pragnienia.
Odwodnienie:
– prowadzi do zaparć,
– zwiększa ryzyko infekcji pęcherza i uszkodzenia nerek,
– zagęszcza śluz w płucach, nasila objawy astmy lub chorób płuc,
– zmniejsza sprawność umysłową i zwiększa uczucie zmęczenia.
Minimum 150 minut w tygodniu aktywności fizycznej o
umiarkowanej intensywności
Eksperci zaznaczają, że codzienna aktywność fizyczna jest warunkiem dobrego stanu zdrowia w każdym wieku. Większa sprawność zmniejsza liczbę upadków, a co za tym idzie zapobiega niesamodzielności.
Aktywność społeczna
Nowością, którą uwzględniono również w formie graficznej diety seniora, jest psychospołeczny aspekt funkcjonowania seniorów. Ogromny odsetek osób starszych cierpi na depresję oraz pozostaje odizolowana i samotna. Zdrowie w rozumieniu WHO to nie tylko brak chorób, ale dobrostan, którego jednym z filarów są satysfakcjonujące kontakty społeczne. Niezwykle ważne jest zatem zachęcanie seniorów do podejmowania różnych form aktywności społecznej, zwłaszcza wśród osób nieaktywnych zawodowo.
Komponując posiłki, należy pamiętać, że według norm Instytut Żywności i Żywienia zapotrzebowanie dobowe na energię u mężczyzn powyżej 65 roku życia i przy małej aktywności fizycznej wynosi 1700-2200 kcal. W zależności od masy ciała (55-85 kg). U kobiet wynosi ono 1500-1900 kcal (45-75 kg).
Jedzenie pozytywnie wpływa na cały organizm, zwiększa uczucie lekkości, sprawność intelektualną i poprawia samopoczucie. Warto myśleć o zdrowiu także w kontekście jedzenia i pracować systematycznie nad zdrowymi nawykami żywieniowymi każdego dnia.
Jeżeli potrzebujesz odpowiedniego opiekuna stwórz konto na naszym portalu i szukaj bez żadnych ograniczeń.
https://opiekun-pomocnadlon.pl/panel/register
Najnowsze komentarze