Otyłość to ogromny problem krajów cywilizacyjnych. To także powszechny problem wśród polskich seniorów. Warto mu przeciwdziałać, bo badania nad polskimi stulatkami wykazały, że żaden nie jest otyły. To oznacza, że otyli nie mają szans na długowieczność, bo ta choroba prowadzi do wielu innych chorób takich jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze. Ważne jest odróżnienie otyłości od nadwagi.
Otyłość to stan charakteryzujący się zwiększeniem masy ciała spowodowanym wzrostem ilości tkanki tłuszczowej – u mężczyzn powyżej 25%, u kobiet powyżej 30% masy ciała. Najczęściej otyłość diagnozuje się za pomocą wskaźnika BMI. W zależności od umiejscowienia nadmiaru tkanki tłuszczowej, rozróżnia się otyłość brzuszną oraz otyłość pośladkowo-udową. Groźna dla zdrowia jest otyłość brzuszna.
Specjaliści twierdzą, że do wystąpienia otyłości przyczyniają się zarówno czynniki środowiskowe, jak i genetyczne. Zalicza się do nich:
– nieprawidłową dietę,
– niedobór aktywności fizycznej,
– przewlekły stres,
– choroby metaboliczne,
– schorzenia degeneracyjne,
– czynniki genetyczne.
W przypadku seniorów otyłość związana bywa również z naturalnie zwalniającymi procesami trawiennymi.
Jest to schorzenie, które znacznie zwiększa ryzyko występowanie chorób wieku starczego oraz obniża jakość życia. Otyłość w podeszłym wieku może towarzyszyć wiele zaburzeń metabolicznych, takich jak nietolerancja glukozy, odporność na insulinę, cukrzyca czy dyslipidemia. Jest ona także jednym z czynników rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego: nadciśnienia, choroby niedokrwiennej serca, miażdżycy, zawałów i udarów. Do innych powikłań otyłości występujących u osób starszych zalicza się również niewydolność oddechowa, tłuszczenie wątroby, kamica żółciowa czy zapalenie trzustki. Nie należy zapominać o tym, że nadwaga i otyłość sprzyjają zaburzeniom poznawczym, demencji i chorobie Alzheimera.
Otyłości towarzyszy często redukcja siły mięśniowej i ogólna utrata sprawności fizycznej. Badacze udowodnili, że u wielu osób otyłość poprzedza chorobę zwyrodnieniową stawów, która rozwija się jako jej powikłanie. Ze wzrostem czynnika BMI powiązane jest popuszczanie moczu.
Wskaźnik masy ciała (BMI) obliczony w oparciu o wagę i wzrost podaje inne zalecane wartości dla osób po 60. roku życia. Zakres wartości 25-29 (a więc nadwaga dla młodszych osób) jest u seniorów uważana za normę. Leczenie otyłości u seniorów jest trudniejsze niż u ludzi młodszych. Redukcja masy ciała pozytywnie wpływa na sprawność fizyczną osób starszych, poprawia tolerancję glukozy, normalizuje ciśnienie tętnicze, zmniejsza ryzyko wystąpienia zawałów. Leczenie otyłości u seniorów musi być prowadzone bardzo mądrze, by nie doprowadzić do obniżenia masy mięśni i gęstości mineralnej kości. Obniżona masa mięśni to sarkopenia, a ta stanowi ważny czynnik ryzyka zgonu w przypadku wystąpienia chorób przewlekłych. W wieku podeszłym częstym zjawiskiem jest otyłość sarkopeniczna. Otyłość niejako maskująca niedobór masy mięśniowej i niedożywienie.
Cukrzyca jest bardzo istotnym wskaźnikiem do leczenia otyłości, zwłaszcza jeśli u pacjenta cechuje się odkładaniem tkanki tłuszczowej w obrębie brzucha. W tym przypadku redukcja masy ciała łagodzi insulinoodporność oraz czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego. Należy jednak pamiętać, że każda redukcja masy ciała wiąże się z ryzykiem zmniejszenia masy mięśniowej. Należy zadbać o dobre zbilansowanie diety pacjenta oraz skłonić do ćwiczeń fizycznych, zwłaszcza oporowych, które masę mięśniową podtrzymują. Warto też pamiętać, że ćwiczenia fizyczne zmniejszają insulinoodporność, co jest bardzo pomocne w leczeniu cukrzycy.
W wieku starszym zarówno nadwaga jak i otyłość mogą maskować rozwijające się od pewnego czasu niedożywienie. Dlatego zawsze trzeba się upewnić, czy na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy nie doszło do niezamierzonej utraty masy ciała. W takim przypadku postępowanie jest zupełnie inne – wtedy należy przeciwdziałać utracie masy ciała.
Rozpoznanie stanu niedożywienia (jakościowego) przy równocześnie istniejącej nadwadze czy otyłości rodzi trudności i często kończy się niepowodzeniem. Problem nie ustaje, a leczenie jest coraz trudniejsze. Skierowanie seniora na proste badania, takie jak morfologia krwi obwodowej z rozmazem, oznaczenie albumin w surowicy, profilu lipidów, oraz na bardziej specjalistyczne – określenie tzw. składu ciała (tłuszczowa i pozatłuszczowa masa ciała metodą bioimpedencji), pozwala na rozpoznanie.
Osoba otyła może być również niedożywiona.
Trzy proste wskaźniki biochemiczne: obniżenie limfocytów krwi poniżej 1500, obniżenie albumin poniżej 3,2 mg/dl oraz obniżony cholesterol całkowity u osób, które nie są leczone lekami hipolipemizującymi, potwierdza rozpoznanie niedożywienia jakościowego. Zmusza to lekarza do przeprowadzenia dokładnego wywiadu, aby dojść przyczyn takiego stanu, wykonania wywiadu żywieniowego, poprzedzonego edukacją żywieniową.
Dla ustalenia indywidualnej diety, należy zorientować się w możliwościach finansowych seniora, jego preferencjach smakowych, a także w sytuacji rodzinnej, socjalnej (kto służy mu pomocą w codziennych czynnościach, takich jak zakupy, przyrządzenie posiłków). Dopiero wówczas będzie można sporządzić właściwy plan, zalecenia żywieniowe, zarówno w profilaktyce chorób starszego wieku, jak i dietoterapi, właśnie dla seniora niedożywionego.
Jeżeli potrzebujesz odpowiedniego opiekuna stwórz konto na naszym portalu i szukaj bez żadnych ograniczeń.
https://opiekun-pomocnadlon.pl/panel/register
Najnowsze komentarze