Miażdżyca to choroba, która jest jedną z najczęściej spotykanych osób starszych, ale nie tylko. Czasami rozpoczyna się już u nastolatków, jednak najczęściej objawy pojawiają się u osób po 50 roku życia. Według statystyk choroby układu krążenia są najczęstszą przyczyną przedwczesnych zgonów w naszym kraju.
Bezpośrednią przyczyną miażdżycy jest gromadzenie się w tętnicach tzw. blaszki (płytki) miażdżycowej, składającej się z lipidów, a także włókien kolagenu oraz tkanki łącznej. Blaszka miażdżycowa stopniowo zmniejsza światło tętnic, utrudniając swobodny przepływ krwi. Może to prowadzić do niedokrwienia narządów wewnętrznych. Na niedostatek tlenu najbardziej wrażliwe są te narządy, które zużywają go najwięcej: serce, mózg, nerki, mięśnie kończyn dolnych, jelita. Najgroźniejszym skutkiem miażdżycy są udary mózgu i zawały serca, które mogą się skończyć nawet śmiercią.
Czynniki wyzwalające miażdżycę dzielimy na niemodyfikowalne, takie na które nie mamy wpływu:
- wiek – proces miażdżycowy znacznie przyspiesza po 45 roku życia,
- płeć – bardziej narażeni są mężczyźni,
- genetycznie uwarunkowane podwyższone stężenie tłuszczów we krwi. Choroba nie jest dziedziczna, ale osoby mające jej przypadki w rodzinie muszą liczyć się z tym, że są w grupie ryzyka,
i czynniki modyfikowalne (stanowią podstawę programów leczenia i profilaktyki):
- dieta bogata w cukry i tłuszcze zwierzęce,
- otyłość i nadwaga,
- zaburzenia krzepnięcia krwi,
- cukrzyca,
- palenie papierosów,
- mała aktywność fizyczna,
- nadciśnienie tętnicze.
Miażdżyca ma związek z niezdrowym trybem życia, na który składa się:
- spożywanie dużych ilości tłuszczów pochodzenia zwierzęcego,
- niewielka ilość zdrowych tłuszczów roślinnych w diecie,
- spożywanie dużych ilości cukrów prostych,
- brak aktywności fizycznej,
- palenie papierosów,
- przewlekły stres.
Choroba wieńcowa u seniorów ma zazwyczaj inne podłoże niż u młodszych osób. Lekarzowi sprawia przede wszystkim trudność postawienie odpowiedniej diagnozy i dobrania leków. Główną przyczyną tego problemu jest fakt, że osoby starsze mogą chorować na inne schorzenia np. nadciśnienie tętnicze, nadwaga, otyłość i cukrzyca i brać leki, które będę hamować niektóre objawy choroby wieńcowej.
Blaszka miażdżycowa może odkładać się w różnych naczyniach organizmu i ze względu na to wyróżniamy:
- miażdżycę tętnic wieńcowych – płytka miażdżycowa odkłada się w naczyniach doprowadzających krew do serca.
- miażdżyca mózgu – w tym przypadku dochodzi do zaburzeń pracy naczyń doprowadzających krew do mózgu. Objawy: niedowłady, zaburzenia czucia, zaburzenia widzenia, problemy z utrzymaniem równowagi.
- miażdżycę aorty – płytka odkłada się w świetle największej w organizmie człowieka tętnicy, czuli aorty, doprowadzającej krew do wszystkich narządów.
- miażdżyca kończyn dolnych – w tym przypadku stan zapalny dotyczy naczyń krwionośnych nóg. Objawy: ból i skurcze łydek, ból ud, bóle stóp, zimna i blada skóra kończyn, owrzodzenia.
Skutkiem miażdżycy są zaburzenia przepływu krwi w narządach i zatory w tętnicach. Zmiany miażdżycowe mogą prowadzić do rozwoju kolejnych chorób, takich jak:
- choroba niedokrwienna serca,
- udar mózgu,
- zaburzenia rytmu serca,
- choroby nerek,
- niewydolność krążenia,
- zawał serca.
Leczenie tej choroby jest trudne i często nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Nie wynaleziono dotąd skutecznego i bezpiecznego leku, który mógłby być stosowany powszechnie. Aby obniżyć stężenie cholesterolu, lekarze zalecają przyjmowanie leków. Z preparatów najnowszej generacji wymienia się fibraty, które podnoszą stężenie dobrego cholesterolu oraz statyny, obniżające poziom złego cholesterolu i triglicerydów, a podnoszące stężenie dobrego. Statyny pomagają w spowalnianiu, a nawet cofaniu się zmian miażdżycowych w naczyniach wieńcowych. Bywa, że leki to zbyt mało, aby uratować się np. przed zawałem serca albo udarem mózgu, dlatego należy prowadzić zdrowy tryb życia.
W profilaktyce i leczeniu miażdżycy stosuje się dietę obejmują zmniejszenie spożywania produktów zawierających nasycone kwasy tłuszczowe powodujące wzrost stężenia cholesterolu we krwi, a także duże ilości samego cholesterolu. Jednocześnie zaleca się większe spożycie produktów bogatych w jedno- i wielonasycone kwasy tłuszczowe (szczególnie te z rodziny omega 3), które obniżają poziom cholesterolu.
Najnowsze komentarze