Problem uzależnień wśród dzieci i młodzieży jest powszechnie znany w obecnych czasach. Uzależnienia są jednym z największych zagrożeń współczesności. Przyczyn należy szukać, między innymi w zmianach, jakie zaszły w ostatnich latach. Wzrost bezrobocia spowodował pogorszenie się sytuacji ekonomicznej polskiego społeczeństwa. Zmiany kulturowe doprowadziły do niszczenia systemu wartości etycznych i norm moralnych a to pociągnęło za sobą lawinowy wzrost osób sięgających po środki psychoaktywne. Obserwujemy gwałtowny wzrost liczby osób uzależnionych, a dotyka to głównie dzieci i młodzieży. Młodzi ludzie, szczególnie u progu dorastania podejmują wiele różnorodnych, niekiedy zupełnie nowych dla nich zachowań, są podatni na różne „nowinki” – często szkodliwe dla ich zdrowia.
Uzależnienie wśród dzieci i młodzieży definiowane jest raczej jako odczuwalny przez jednostkę nacisk używania określonych środków lub wykonywania określonych czynności, które mogą wywołać niebezpieczne dla zdrowia i życia skutki. To bardzo silnie odczuwana potrzeba.
Przyczyny uzależnienia są różne i mogą być w dużej mierze związane z wiekiem. Okres dojrzewania jest trudnym czasem, momentem buntów i lekceważenia wszystkiego przed czym ostrzegali rodzice. Sięganie po alkohol, inne środki odurzające lub uciekanie w świat wirtualny mogą być próbą ucieczki, a także młodzieńczą chęcią doznania nowych wrażeń. Pokusa spróbowania tak łatwo dostępnych rzeczy, w większości zakazanych, jest bardzo duża, a chęć imponowania i bycia dorosłym, popycha w stronę używania i korzystania z zakazanych rzeczy.
Uzależniać może wiele substancji, do najpopularniejszych zaliczamy: nikotynę, alkohol, narkotyki.
ALKOHOL
Jest to najbardziej rozpowszechniona substancja psychoaktywna używana przez młodzież. Picie i upijanie się młodych ludzi stanowi duży problemem, bardzo często uzależnienie spowodowane jest zbyt wczesnym spróbowaniem alkoholu. Analizując częstotliwość picia alkoholu – wśród młodych ludzi dominuje okazjonalne picie. Picie alkoholu przed okresem dojrzewania i w jego trakcie może znacznie wpłynąć na jego rozwój psychiczny jak i fizyczny, utrudniać uczenie się, a także zaburzeń prawidłowe relacje interpersonalne.
NIKOTYNA
Papierosy są jedynym legalnie sprzedawanym na świecie produktem o udowodnionym działaniu rakotwórczym. Miliony dorosłych Polaków jest uzależnionych od nikotyny, ponieważ pierwszy papieros zapalili w bardzo młodym wieku. Badania wykazują, że aż ok 20% nastoletnich palaczy jest uzależnionych od nikotyny. Mózg młodego człowieka jest znacznie bardziej podatny na uzależnienie od nikotyny w porównaniu do osób starszych. Czas trwania palenia i liczby wypalonych papierosów wymaganych do powstania uzależnienia u młodzieży jest znacznie niższa niż u dorosłych. Badania dowodzą, że młody człowiek, już po kilku tygodniach od zapalenia pierwszego papierosa traci kontrole nad paleniem.
Młodzi palacze zapytani o przyczynę palenia papierosów twierdzą, iż palenie ich uspokaja i odpręża. Prawdą jest, że życie nastolatków bywa trudne i stresujące. Papieros pomaga im odreagować, poradzić sobie z niepowodzeniami i stresem. Naukowcy wskazują, że na uzależnienie od nikotyny bardziej podatni są młodzi ludzie ze skłonnością do depresji i zachowań agresywnych. Młodzi ludzie, którzy sięgają po papierosy, zwykle w ten sposób chcą zaimponować rówieśnikom. Wydaje im się, że dzięki papierosowi wyglądają doroślej. Liczą na akceptację otoczenia.
NARKOTYKI
Narkotyki, leki i inne środki chemiczne są dużym zagrożeniem dla młodzieży, a nawet dla dzieci. Każdy nakotyk oddziaływuje inaczej na organizm różnych osób. Jego przyjmowanie można wywoływać diametralnie różne efekty, nawet przy takiej samej dawce przyjętej substancji.
Substancjami najczęściej stosowanymi przez młodzież w 2018 roku była marihuana i haszysz. Do przyjmowania ich, przynajmniej raz w życiu przyznało się aż 40% ankietowanych, natomiast do eksperymentu z amfetaminą, przyznało się 7% uczniów. Leki uspokajające oraz inne substancje nasenne bez recepty lekarza zażywało aż 19,7% uczniów.
INTERNET
W zapobieganiu nadużywania Internetu kluczową rolę odgrywają rodzice i szkoła. Opiekunowie powinni ustalić czas korzystania z Internetu oraz serwisu, z których dziecko może korzystać. Nie chodzi o odcinanie się od sieci, lecz o zapewnienie równowagi pomiędzy aktywnościami offline i online. Wszystko to można osiągnąć, wspierając dziecko w rozwijaniu zainteresowań poza siecią.
Zacznijmy od tego, że istnieje znaczna różnica pomiędzy bezproduktywnym przeglądaniem Internetu a graniem np. w zręcznościowe gry komputerowe, projektowaniem w programach graficznych, szukaniem informacji, komponowaniem muzyki, montowaniem filmów. Twórcze wykorzystanie Internetu, rozwijanie pasji i zainteresowań może uratować dziecko przed uzależnieniem. Internet sam w sobie nie jest zły, daje sporo możliwości, trzeba to tylko jemu pokazać.
W razie podejrzenia nadużywania Internetu rodzic powinien porozmawiać z dzieckiem i wprost wyrazić obawy. Ważne jest rozpoznanie sytuacji, ustalenie harmonogramu dnia. Rodzice powinni też zmniejszyć czas korzystania z Internetu stopniowo. Następnie nagradzać sukcesy i postępy. W razie potrzeby kluczowy może być kontakt z psychologiem. W przypadku uzależnienia od Internetu mamy problem z uzależnieniem od czynności tzw. uzależnieniem behawioralnym (terapia poznawczo-behawioralna).
Najbardziej typowe objawy nadużywania Internetu:
– czas i intensywność korzystania z Internetu wymyka się spod kontroli,
– zaniedbywanie innych aspektów życia,
– spędzanie przy komputerze coraz większej ilości czasu kosztem innych zainteresowań,
– zaniedbywanie obowiązków rodzinnych i szkolnych z powodu aktywności w Internecie,
– pojawienie się konfliktów rodzinnych zawiązanych z Internetem,
– kłamstwa dotyczące czasu spędzonego w Internecie,
– podejmowanie nieudanych prób ograniczenia czasu w Internecie,
– reagowanie rozdrażnieniem, bezsennością, niepokojem lub nawet agresją, gdy korzystanie z komputera jest utrudnione lub niemożliwe.
Nadużywanie korzystania ze społeczności internetowych wynika z potrzeby komunikowania się z innymi ludźmi. Młodzi ludzie chcą tez kształtować swój związek w sieci. Realizują w ten sposób potrzebę przynależności do jakiejś grupy. To też forma ucieczki przed problemami, których dziecko nie potrafi rozwiązać. Może chodzić o brak akceptacji ze strony rówieśników, problemy rodzinne, konflikty z rodzicami, niepowodzenia w szkole.
Skutki nadużywania Internetu występujące u dzieci:
– odcięcie emocjonalne od świata zewnętrznego,
– zmniejszenie liczby bezpośrednich kontaktów z rówieśnikami,
– zwiększająca się skłonność do wycofania się z kontaktów międzyludzkich w realnym świecie w sytuacjach trudnych, problematycznych
– podwyższone ryzyko kontaktu z treściami niewłaściwymi dla młodych ludzi i uznanie ich za „normalne” np. gry komputerowe popierające przemoc czy wulgarny język,
– brak troski o z drowie i higienę osobistą, pogorszenie wzroku, bóle głowy, mięśni, pleców i kręgosłupa, podatność na infekcję
– nadpobudliwość, bezsenność
Nadużywanie Internetu wiąże się z szerszymi problemami psychicznymi: introwersją, nieśmiałością, lękiem, depresją, neurotyzmem, niska samooceną.
FONOHOLIZM
Problem dotyczący przede wszystkim młodych ludzi, coraz częściej także małych dzieci. Fonoholik nie rozstaje się z telefonem komórkowym. Używa go w szkole, kinie, a nawet podczas rodzinnego posiłku. Gdy nie ma ze sobą komórki, czuje się zaniepokojony i podenerwowany. Dla młodych ludzi nowoczesne aparaty komórkowe stają się centrum świata ich własnego życia.
Jak zachowują się osoby uzależnione:
– przywiązują ogromną wagę do posiadanego telefonu komórkowego,
– rzadko się z nimi rozstają choćby na chwilę,
– jest dla nich najważniejszym narzędziem codziennych kontaktów z innymi,
– odczuwamy głęboki dyskomfort, kiedy nie mają do dyspozycji naładowanego telefonu, co przejawia się : złym nastrojem, niepokojem, czasem nawet atakami paniki.
– telefon jest dla nich pośrednikiem w kontaktach z innymi,
– telefon jest im potrzebny do sprawowania nieustającej kontroli nad obiektem uczuć,
– odczuwają przymus nieustannego kontaktowania się z kimś,
– jako usprawiedliwienie swojego zachowania podają wygodę i bezpieczeństwo,
– mają silną potrzebę przynależności do grupy i zdobycia jej uznania,
– często cierpią na fobię społeczną lub obawiają się samotności,
– zazwyczaj maskują lęki z tym związane lub zaprzeczają ich istnieniu
Uzależnienie od telefonu może prowadzić do:
– zaniku zainteresowań i pasji życiowych,
– trudności w nawiązywaniu relacji bezpośrednich,
– odosobnienia,
– utraty kontroli nad własnym życiem,
– zaniedbywania snu i innych form wypoczynku,
– zubożenia języka,
– depresji.
Nad uzależnieniem od telefonu możemy zapanować, ucząc się korzystać z niego w inny sposób:
– posługiwać się nim rzadziej, ograniczając skutki psychologiczne,
– zostawić go celowo w domu i spróbować oprzeć się przypływowi niepokoju ogarniającego nas chwilę po zamknięciu drzwi,
– celowe umieszczenie go poza zasięgiem wzroku, zapominać go czy chować i nie myśleć o nim przynajmniej przez kilka godzin,
– starać się powstrzymywać się od telefonowania do kogoś poza przypadkami rzeczywistej konieczności.
DLA RODZICÓW I OPIEKUNEK/-ÓW
Rodzice i opiekunowie, którzy mają dobry kontakt z dzieckiem mają większą szansę, aby uchronić je przed uzależnieniami. Budowanie kontaktu, wiarygodność i rzetelna wiedza to ważne elementy w relacji. Dzieci w okresie dojrzewania potrzebują poczucia więzi i przynależności do rodziny, wspierania, poczucia własnej wartości, wiarygodności rodziców i opiekunów, sprawiedliwego traktowania, poszanowania intymności i dyskrecji oraz stanowczości w ważnych sprawach.
Im lepszy kontakt między rodzicem a dzieckiem oraz między dzieckiem a opiekunem, tym większa szansa, że zostaną zauważone niepokojące objawy u dziecka, takie jak:
– unikanie rozmów, częste kłamstwa,
– oddalanie się od rodziny,
– kłopoty w szkole, których wcześniej nie było np. wagary,
– rozdrażnienie, niecierpliwość, agresja,
– sypianie o różnych porach dnia (raz jest bardzo pobudzone a raz ospałe),
– spędzanie czasu poza domem i unikanie kontaktu po powrocie,
– nowi znajomi, o których nie chce rozmawiać lub samotne spędzanie czasu w pokoju,
– nadmierny apetyt lub jego brak, gwałtowne chudnięcie lub tycie,
– przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice,
– dziwne zapachy w pokoju lub bezpośrednio od dziecka, przedmioty związane z narkotykami,
– znikanie z domu pieniędzy lub wartościowych przedmiotów.
Jeżeli potrzebujesz odpowiedniego opiekuna stwórz konto na naszym portalu i szukaj bez żadnych ograniczeń.
https://opiekun-pomocnadlon.pl/panel/register
Najnowsze komentarze